ارزیابی تحمل به شوری در اکوتیپ های مختلف پده (.Populus euphratica Olive) با استفاده از شاخص های تحمل به تنش

پده (Populus euphratica Olive.) یکی از گونه­های درختی مناطق بیابانی است که در برابر تنش­های محیطی از جمله شوری تحمل بالایی دارد. این پژوهش با هدف بررسی اثر غلظت­های مختلف شوری بر عملکرد اکوتیپ­های پده و معرفی برترین اکوتیپ، به­صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام گردید. عامل­ها شامل منشأ جغرافیایی (A) متشکل از 12 اکوتیپ پده مورد ارزیابی و شوری (B) شامل پنج غلظت 0 (بدون تنش)، 75 (تنش ملایم)، 150 (تنش متوسط)، 225 (تنش نسبتاً شدید) و 300 میلی­مولار کلریدسدیم (تنش شدید) بود. پس از اندازه­گیری صفت وزن خشک اندام هوایی گیاه، شاخص­های تحمل و حساسیت به تنش در اکوتیپ­ها و تیمارهای مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه­ واریانس نشان داد که تنش شوری بر شاخص­های مورد مطالعه اثر معنی­داری داشت؛ در شرایط تنش با افزایش غلظت شوری، تحمل گیاه پده به تنش و میزان عملکرد آن کاهش و در مقابل، حساسیت به تنش افزایش داشت. در حالی که در شرایط بدون تنش، کاهش عملکرد نسبت به تنش ملایم مشاهده شد. از 12 اکوتیپ مورد ارزیابی، حمیدیه و معصومیه از نظر شاخص­های مورد بررسی برترین اکوتیپ­ها در شرایط شور شناخته شدند. برآورد ضرایب همبستگی بین شاخص­ها نشان داد تمام شاخص­های بررسی شده برای انتخاب اکوتیپ­های متحمل مناسب هستند به­طوری که توجه به هر یک از شاخص­های عملکردی و یا شاخص تحمل تنش به­طور همزمان با یکی از شاخص­های SSIوTOL برای شناسایی اکوتیپ مطلوب اهمیت دارد. همچنین اگرچه گروه­بندی به­روش Ward نتوانست ارتباطی میان تنوع جغرافیایی با شاخص­های عملکردی و تحمل به تنش در اکوتیپ­های مورد بررسی برقرار کند اما اکوتیپ­ها را از نظر شاخص­های بررسی شده به­طور مناسبی به چهار گروه تفکیک نمود.